Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και οι Καταναλωτές Προϊόντων και Υπηρεσιών
Η ευθύνη και η δύναμη των καταναλωτών σε έναν κόσμο που αλλάζει…
Κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Η ημέρα αυτή δεν είναι μόνο μια ευκαιρία για γιορτή, αλλά και για σκέψη και δράση. Είναι μια υπενθύμιση πως το περιβάλλον δεν είναι κάτι έξω από εμάς — είναι το σπίτι μας. Και εμείς, ως καταναλωτές, έχουμε μεγάλη ευθύνη αλλά και δύναμη για την προστασία του.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 1972 και αποτελεί τη σημαντικότερη ημέρα για την περιβαλλοντική αφύπνιση σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάθε χρόνο επικεντρώνεται σε ένα διαφορετικό θέμα. Το 2025, το βασικό μήνυμα είναι: «Αναγεννάμε τη Γη – Καταναλώνουμε με σεβασμό».
Το μήνυμα αυτό στρέφει την προσοχή μας στη σχέση που έχουμε με την κατανάλωση και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Ποια προϊόντα αγοράζουμε; Πόσο συχνά αλλάζουμε ρούχα, κινητά, συσκευές; Πόσο συχνά πετάμε φαγητό; Όλες αυτές οι επιλογές δεν είναι ουδέτερες. Έχουν αποτύπωμα – και μάλιστα περιβαλλοντικό.
Πολλές φορές πιστεύουμε πως οι μεγάλες εταιρείες και οι κυβερνήσεις έχουν την αποκλειστική ευθύνη για την προστασία του περιβάλλοντος. Όμως, αυτό δεν είναι ολόκληρη η αλήθεια. Οι καταναλωτές —δηλαδή όλοι μας— έχουν στα χέρια τους μια τεράστια δύναμη: τη δύναμη της επιλογής.
Όταν επιλέγουμε να αγοράσουμε ένα προϊόν που είναι ανακυκλωμένο, ελληνικό, εποχιακό ή βιολογικό, στέλνουμε ένα μήνυμα. Όταν λέμε «όχι» σε προϊόντα που καταστρέφουν το περιβάλλον ή εκμεταλλεύονται τους εργαζομένους, δημιουργούμε πίεση για αλλαγή. Κάθε αγορά είναι μια πράξη – και κάθε πράξη επηρεάζει τον κόσμο μας.
Δεν χρειάζεται να κάνουμε τεράστιες θυσίες για να βοηθήσουμε το περιβάλλον. Μπορούμε να ξεκινήσουμε από μικρά, καθημερινά βήματα:
- Να μειώσουμε τη χρήση πλαστικών μίας χρήσης.
- Να προτιμούμε προϊόντα με οικολογική συσκευασία.
- Να αγοράζουμε από τοπικές αγορές ή συνεταιρισμούς.
- Να χρησιμοποιούμε μέσα μεταφοράς με λιγότερους ρύπους (ποδήλατο, μέσα μαζικής μεταφοράς).
- Να επιλέγουμε υπηρεσίες με περιβαλλοντική ευαισθησία (π.χ. ξενοδοχεία που ανακυκλώνουν, καφετέριες που δίνουν έκπτωση αν φέρουμε το δικό μας ποτήρι).
- Να καταναλώνουμε λιγότερο και πιο συνειδητά.
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία καταναλωτές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά. Πολλοί ήδη εφαρμόζουν στην πράξη την οικονομία της αυτάρκειας και της επαναχρησιμοποίησης, κάτι που είναι πολύτιμο σήμερα. Με την εμπειρία και τη σοφία τους, μπορούν να διδάξουν στις νεότερες γενιές πώς να σέβονται το περιβάλλον και να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση.
Η σωστή καταναλωτική αγωγή από το σχολείο ακόμα είναι κρίσιμη. Όταν οι νέοι μαθαίνουν να ξεχωρίζουν την ποιότητα από την ποσότητα, την ανάγκη από την επιθυμία, τότε γίνονται υπεύθυνοι πολίτες. Και όταν οι ενήλικες ενημερώνονται για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως καταναλωτές, τότε μπορούν να απαιτήσουν προϊόντα και υπηρεσίες πιο φιλικές προς τον άνθρωπο και τη φύση.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος μάς καλεί όλους να κοιτάξουμε πιο βαθιά τις συνήθειες μας. Είμαστε όλοι καταναλωτές — και ως τέτοιοι, έχουμε ρόλο-κλειδί στην προσπάθεια για έναν πιο καθαρό, πιο δίκαιο και πιο βιώσιμο κόσμο. Δεν είναι απλώς θέμα οικολογίας. Είναι θέμα ηθικής, υγείας και μέλλοντος.
Γιορτάζουμε αυτή την ημέρα με πράξεις. Κάνουμε επιλογές με σεβασμό στον πλανήτη, στους άλλους και στον εαυτό μας. Γιατί ο καλύτερος τρόπος να τιμήσουμε το περιβάλλον είναι να το προστατεύσουμε – ξεκινώντας από τις καθημερινές αγορές του καταναλωτή.