Τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο της πανδημίας, όλοι οι κλινικοί γιατροί έχουμε γίνει μάρτυρες μιας διαρκώς αυξανόμενης χρήσης ηρεμιστικών φαρμάκων από τους ασθενείς μας.
Κατά την τελευταία περίοδο έρευνα καταδεικνύει την αύξηση κατά 77% της χρήσης της λοραζεπάμης (αγχολυτικής ουσίας της κατηγορίας των βενζοδιαζεπινών). Την ίδια στιγμή παρουσιάζεται μια αύξηση κατά 31% στη χρήση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.
Η κατάχρηση των βενζοδιαζεπινών, που απoτελούν την πιο δημοφιλή κατηγορία ηρεμιστικών φαρμάκων, ενέχει πολλούς κινδύνους για την υγεία των ασθενών, με επεκτάσεις στην κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητά τους.
Κυριότερες αιτίες της εξάρτησης τμήματος του ελληνικού πληθυσμού από τις βενζοδιαζεπίνες, είναι, εκτός από το πιεστικό κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, η ευκολία χορήγησης τους από τους θεράποντες ιατρούς αλλά και η έλλειψη επαρκούς παρακολούθησης της διακοπής τους. Το αποτέλεσμα είναι ένα τμήμα του πληθυσμού, να λαμβάνει για χρόνια και σε τακτική βάση, ηρεμιστικά φάρμακα.
Συχνά, κατά την έναρξη θεραπείας της κατάθλιψης, τα ηρεμιστικά φάρμακα συγχορηγούνται από τους ειδικούς ψυχιάτρους μαζί με τα αντικαταθλιπτικά, ωστόσο δεν διακόπτονται ποτέ, όπως θα έπρεπε μέσα σε λίγες εβδομάδες, ενώ δεν έχουν πλέον θετική συμβολή στην θεραπεία της κατάθλιψης.
Είναι κοινά αποδεκτό ότι η χορήγηση των βενζοδιαζεπινών, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις δεν πρέπει να ξεπερνά τις 4 εβδομάδες. Η χρόνια χρήση τους προκάλει μια πλειάδα συμπτωμάτων τα οποία μπορεί να είναι απειλητικά για την υγεία των χρηστών τους.
Η άνοια, η ζάλη, ο ίλιγγος, η χρόνια κεφαλαλγία, ο λήθαργος, η παχυσαρκία και η ξηροστομία αποτελούν μερικές από τις παρενέργειες των ηρεμιστικών φαρμάκων.
Ακόμη, η χρόνια χρήση τους έχει σχετιστεί με την αύξηση των πτώσεων στους ηλικιωμένους, καθώς, μπορούν να προκαλέσουν αστάθεια στο βάδισμα, μυϊκή αδυναμία, αταξία και υπνηλία.
Μερικά ακόμη από τα ανησυχητικά συμπτώματα της κατηγορίας αυτής των φαρμάκων είναι οι έμετοι, η δυσκοιλιότητα, η κατακράτηση ούρων και η υπόταση.
Η εξάρτηση που δημιουργούν οι βενζοδιαζεπίνες, ακόμη και στις συνηθισμένες θεραπευτικές τους δόσεις, αποτελεί μια από τις πιο ανησυχητικές επιπλοκές τους. Το σύνδρομο στέρησης εκδηλώνεται συχνά αμέσως μετά τη διακοπή τους με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, όπως άγχος, αίσθημα πανικού, τρόμος, αϋπνία, κατάθλιψη, υπεραισθησία στα ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα, γαστρεντερικά και άλλα σωματικά συμπτώματα.
Επίλογος
Η ιδιαίτερα δύσκολή συνθήκη της πανδημίας προστιθέμενη στην ήδη προϋπάρχουσα κατάχρηση των ηρεμιστικών ή αγχολυτικών φαρμάκων, διόγκωσε σημαντικά το πρόβλημα.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι γιατροί αλλά και οι χρήστες των φαρμάκων αυτών να συνειδητοποιήσουν τις σημαντικές και ιδιαίτερα επιβλαβείς επιπλοκές της χρόνιας χρήσης τους.
Η αποκλειστικά στοχευμένη χρήση αλλά και η εκπαίδευση των ασθενών είναι ένα μελλοντικό στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί για να μην καταλήξουμε σε μια κοινωνία ουσιοεξαρτημένη και σε “καταστολή”.
Χρόνια χρήστης αλπραζολάμης και εγώ και συνυπογράφω. Στις οδηγίες αναφέρει πως πρόκειται για 4 εβδομάδες θεραπεία, αλλα δεν είναι θεραπεία – είναι “βάζω τα σκουπίδια κάτω από το χαλάκι” γι αυτό και σχεδόν όλες οι εμπειρίες είναι χρόνιες. Αυτοί βέβαια νίπτουν τας χείρας τους με τις σχετικές οδηγίες αλλά η πραγματικότητα λέει άλλα.