Το Καταναλωτικό Κίνημα
Η πρώτη κίνηση για την υπεράσπιση των Δικαιωμάτων του Καταναλωτή έγινε το 1936 – δηλαδή πριν χρόνια – από τον πρωτοπόρο γίγαντα του Καταναλωτικού Κινήματος C. Warne που ίδρυσε στις Η.Π.Α. την πρώτη καταναλωτική οργάνωση, και που υπήρξε για 43 χρόνια (1936-1979) πρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών Η.Π.Α. και ο πρώτος πρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού Ενώσεων Καταναλωτών. Στο τιμόνι αυτού του Διεθνούς Οργανισμού τον διαδέχθηκε ο P. Goldman του Αγγλικού Συνδέσμου Καταναλωτών.
Το Καταναλωτικό Κίνημα, στην πατρίδα μας, εμφανίστηκε το 1970 με το ξεκίνημα του ΙΝΚΑ (Ινστιτούτο Καταναλωτών), μέσα από αντιξοότητες και διώξεις κατά την διάρκεια της δικτατορίας και με πολλές δυσκολίες στα μετέπειτα χρόνια που οι περισσότερες από αυτές – μετά 53 χρόνια- ίδιες είναι.
Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Kennedy την 15η Μαρτίου 1962 – πριν 55 χρόνια – διακήρυξε και υιοθέτησε, για πρώτη φορά επίσημα, τα Δικαιώματα του Καταναλωτή
Σημείωση: Στις 21 Ιουνίου του 1922 (όπως γράφει η εφημερίδα της Θεσσαλονίκης Νέα Αλήθεια εκείνης της εποχής) Στο θέατρο του Λευκού Πύργου γίνεται μεγάλη συγκέντρωση από δημόσιους, ιδιωτικούς, τραπεζικούς υπαλλήλους , εργάτες και επιστήμονες, που για την καταπολέμηση της ακρίβειας της ζωής, θέτουν τις βάσεις για την δημιουργία Ένωσης , για την υπεράσπιση και προστασία των Δικαιωμάτων τους, ως Καταναλωτές.
Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Kennedy την 15η Μαρτίου 1962 – πριν 55 χρόνια – διακήρυξε και υιοθέτησε, για πρώτη φορά επίσημα, τα Δικαιώματα του Καταναλωτή και από τότε καθιερώθηκε από τον Ο.Η.Ε. η ημερομηνία αυτή ως Παγκόσμια Ημέρα του Καταναλωτή, μια ημέρα περισυλλογής και απολογισμού της χρονιάς που πέρασε και προγραμματισμού δράσης για την χρονιά που μας έρχεται.
Το Ξεκίνημα του ΙΝΚΑ
Η συνεχιζόμενη ανάγκη για την αποκάλυψη και το είπωμα της αλήθειας.
Τότε, από το 1917, το Ψωμί. Στο ξεκίνημα του ΙΝΚΑ, ΤΟ 1970, πάλι το Ψωμί η Παιδεία, η Ελευθερία. Πάντα η Δημοκρατία.
Το ΙΝΚΑ, δεν έχει όπως και κανείς δεν έχει, μια «πελικιλίνη» για κάθε οικονομική και κοινωνική ασθένεια του τόπου μας. Όμως εκφράζει αυτούς, οι οποίοι υποφέρουν περισσότερο από τις ασθένειες αυτές. Τους πολίτες – καταναλωτές. Αυτούς οι οποίοι δεν ζητούν τίποτε περισσότερο αλλά και τίποτε λιγότερο, από το να απολαμβάνουν την δίκαια ανταπόδοση του εντίμου μόχθου τους, με την αγορά και χρήση ασφαλών προϊόντων και επαρκών υπηρεσιών, που αυτοί επιλέγουν, σε τιμές λογικές, εναρμονισμένες με την προσφερόμενη ποιότητα.
Τι είναι το Κίνημα των Καταναλωτών
Ζούμε σ΄ ένα κόσμο στον οποίο η βία, η σπατάλη και η πλύση εγκεφάλου έχουν γίνει καθημερινά χαρακτηριστικά της ζωής μας, στους βιαστές της γης και σ ΄αυτούς που διαμορφώνουν την συμπεριφορά μας, τους φόβους και τις επιθυμίες μας.
375 χιλιάδες κάτοικοι του τρίτου κόσμου που δηλητηριάζονται κάθε χρόνο από εντομοκτόνα
Στο βιβλίο με τίτλο Θανάσιμες συνταγές έχει υπολογιστεί ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι υπεύθυνα για παρενέργειες σε τουλάχιστον 10-15 εκατομμύρια περιπτώσεις και για 1 εκατομμύριο θανάτους κάθε χρόνιο από τον πληθυσμό των 4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων του τρίτου κόσμου.
Συντηρητικοί υπολογισμοί ανεβάζουν σε 375 χιλιάδες τους κατοίκους του τρίτου κόσμου που δηλητηριάζονται κάθε χρόνο από εντομοκτόνα. Από εντομοκτόνα όπως το D.D.T. που απαγορεύεται η χρήση του στις αναπτυγμένες χώρες, γιατί έχει αποδειχθεί το πόσο επιβλαβή είναι, εν τούτοις η δύναμη του χρήματος και της εξουσίας αυτά τα επιβλαβή εντομοκτόνα τα παράγουν και τα πωλούν στον τρίτο κόσμο του τουλάχιστον 10.000 πεθαίνουν από εντομοκτόνα, των οποίων η χρήση απαγορεύεται στις χώρες προέλευσής! Αυτό είναι Βία.
Σπατάλη
Είναι δύσκολο να περιγραφεί το μέγεθος της καταστροφής και της κακής χρήσης των πόρων και των προϊόντων στην κοινωνία μας.
Βλέπουμε την καταστροφή των τροπικών δασών και της σπατάλης των μικρών εισοδημάτων φτωχών ανθρώπων του τρίτου κόσμου για την αγορά άχρηστων και ακατάλληλων προϊόντων. Προϊόντα που ούτε τα χρειάζονται, ούτε και έχουν χρήματα να τα αγοράσουν.
Στο Μπαγκλαντές έχει ειπωθεί ότι οι περισσότερες βιταμίνες αγοράστηκαν από ανθρώπους που δεν τις χρειάζονται και που χάνονται με τα ούρα. Και δεν τις χρειάζονται γιατί αυτά τα βιομηχανικά κατασκευάσματα δεν τα έχουν ανάγκη διότι το μόνο που παράγει η χώρα αυτή είναι φρούτα και έτσι μπορούν να παίρνουν ανέξοδα τις βιταμίνες που χρειάζονται. Αυτό είναι σπατάλη. Βιταμινούχα ανθρώπινα απόβλητα είναι μια πολυτέλεια που δεν χρειάζονται στο Μπαγκλαντές.
Πλύση εγκεφάλου
Μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές συμπεριφοράς αφορούσε πιθανότητα τη διατροφή των μωρών. Το μητρικό γάλα υποκαταστάθηκε με δυο από τις λεγόμενες «σύγχρονες τεχνολογίες» την τεχνολογία του επεξεργασμένου γάλακτος και την τεχνολογία του μάρκετινγκ.
Εδώ βλέπουμε την πλύση εγκεφάλου που έγινε με τη διαφήμιση και «δωροδοκία» από μέρους βιομηχανιών. Η συμπεριφορά αυτών των βιομηχανιών στον τρίτο κόσμο μπορεί να περιγραφεί ως εγκληματική και ανήθικη. Η αντικατάσταση του μητρικού γάλακτος είναι η αιτία προβλημάτων, υγείας 10 εκατομμυρίων μωρών το χρόνο. Ο Τζέημς Γκραντ της διεύθυνσης της UNICEF είπε ότι αν μπορέσουμε να ενθαρρύνουμε και να προστατεύσουμε το θηλασμό θα σώσουμε τις ζωές 1 εκατομμυρίου μωρών το χρόνο.
Το Κίνημα Καταναλωτών
Τι μπορούμε να κάνουμε γι΄ αυτή τη βία, τη σπατάλη και τη πλύση εγκεφάλου;
Ας δούμε μαζί τι μπορούμε να κάνει το οργανωμένο Κίνημα Καταναλωτών γι΄ αυτά τα θέματα.
Το Κίνημα Καταναλωτών αναφέρεται σε 5 κυρίως σημεία:
Ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους που και οι ίδιοι ενδιαφέρονται για την κοινωνία – δηλαδή για κάθε ξεχωριστή ανθρώπινη ύπαρξη, άνδρα, γυναίκα ή παιδί. Η προοπτική αυτή αναφέρεται σε όλους εμάς τους καταναλωτές – αγοραστές και χρήστες των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται και διατίθενται τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από το δημόσιο τομέα. Αναφέρεται μόνο στο κόστος ζωής, αλλά περισσότερο στο κόστος επιβίωσης ! Δεν αναφέρεται τόσο στην αξία των χρημάτων όσο στην αξία των ανθρώπων.
Το κίνημα ασχολείται επίσης με τα ανθρώπινα δικαιώματα – το δικαίωμα για μια αξιοπρεπή ζωή, το δικαίωμα ν΄ οργανωνόμαστε για να προστατεύουμε τα συμφέροντά μας
Αναφέρεται στην ισχύ, τη δύναμη των απλών ανθρώπων ν΄ οργανώνονται σε συλλογικούς φορείς που ενεργούν σαν αντισταθμιστικοί παράγοντες, προωθούν και προστατεύουν τα καταναλωτικά τους συμφέροντα, δρώντας παράλληλα εναντίον της βίας, της σπατάλης και της πλύσης εγκεφάλου, στην δυνατότητα ν΄ αλλάζουν οι δομές που επιτρέπουν αυτή την βία, την σπατάλη και την πλύση εγκεφάλου.
Ασχολείται επίσης με τα ανθρώπινα δικαιώματα – το δικαίωμα για μια αξιοπρεπή ζωή, το δικαίωμα ν΄ οργανωνόμαστε για να προστατεύουμε τα συμφέροντά μας. Αναφέρεται ειδικότερα στα 7 καταναλωτικά δικαιώματα:
- Το δικαίωμα αποτελεσματικής και δίκαιας κάλυψης των βασικών μας αναγκών.
- Το δικαίωμα να είμαστε ασφαλείς.
- Το δικαίωμα αποζημίωσης.
- Το δικαίωμα εκπροσώπησης.
- Το δικαίωμα για κατάλληλη πληροφόρηση.
- Το δικαίωμα για καταναλωτική εκπαίδευση.
- Το δικαίωμα για ένα υγιεινό περιβάλλον
Φροντίζει για το περιβάλλον. Δεν πρέπει ν΄ ενδιαφερόμαστε μόνο για την εξυπηρέτηση και την προστασία των σωμάτων μας, τα «εσωτερικά μας όρια» αλλά κυρίως να μας απασχολούν τα «εξωτερικά όρια» της δομής της ζωής – μια πανίσχυρη πολυεθνική αλλά και εύθραυστη δομή. Η δομή αυτή μας παρέχει τις δυνατότητες για μια καλή διαβίωση αλλά μπορεί επίσης να καταστραφεί όχι από τις ανάγκες των ανθρώπων αλλά από την πλεονεξία, την άγνοια και την απροσεξία τους. Οι καταναλωτές θα πρέπει να συμβάλλουν στη διατήρηση του περιβάλλοντος.
Αναφέρεται στη δικαιοσύνη σ΄ ένα τρόπο οργάνωσης των πολιτικών, νομοθετικών και οικονομικών συστημάτων που ν΄ εγγυάται μια δίκαια και ορθολογική βάση για την κοινή διαβίωση.
Τα 5 αυτά σημεία συνιστούν τη βάση με την οποία πρέπει να κρίνεται η αρμοδιότητα, η ικανότητα και η επιτυχία του κινήματος καταναλωτών. Σήμερα, τα 5 αυτά σημεία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της δράσης μας από το 1970 – δράσεις που μας έφεραν σε θέσεις να διαπραγματευόμαστε την ισχύ των διεθνών ολιγοπωλίων, τις δυνατότητες που παρέχουν οι διεθνείς οργανισμοί και την ανάπτυξη των μαζικών δικτύων που έχουν ιδρύσει οι πολίτες.
Το κίνημα συνεργάζεται με εκατοντάδες ομάδες καταναλωτών, κοινωνικής δράσης ανάπτυξης, περιβάλλοντος, γυναικών
Το Κίνημα των Καταναλωτών είχε πάρει θέση στο θέμα του μητρικού γάλακτος, όπως επίσης σε θέματα σαν τα φαρμακευτικά προϊόντα και εντομοκτόνα. Για να χειρισθεί την υπόθεση των απαγορευμένων βιομηχανικών καταλοίπων, προώθησε σε δίκτυο πολιτών, το όποίο ονομάστηκε INTERPOL ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ . Το δίκτυο αυτό προωθούσε την ταχεία ανταλλαγής πληροφοριών, ένα σύστημα έρευνας για τα παραπάνω προϊόντα και συντόνιζε το σύνολο των δραστηριοτήτων. Σήμερα έχει εξελιχθεί σε θεσμοθετημένο όργανο.
Επίσης συνεργάζεται με εκατοντάδες ομάδες καταναλωτών, κοινωνικής δράσης ανάπτυξης, περιβάλλοντος, γυναικών, συνδικαλιστών που μεταφέρουν την εργασία μας στα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων. Από μητέρες που μποϋκοτάρουν τα προϊόντα Nestle γιατί προωθούσε αγελαδινό γάλα στα μωρά, μέχρι τους γιατρούς που μποϋκοτάρισαν τα προϊόντα της CIBA – GEIGGY, επειδή συμμετείχε σε μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές που προκαλεί το φάρμακο Clioquinol.
Σήμερα υπάρχει διεθνής κώδικας για την προστασία του θηλασμού και η φαρμακοβιομηχανία απέσυρε το φάρμακο από την αγορά.
Το Κίνημα των Καταναλωτών συνέβαλε στην κατάργηση της βίας, της σπατάλης και της πλύσης εγκεφάλου που χαρακτηρίζει την κοινωνία μας.
Ενεργεί προς την κατεύθυνση αυτή με μεθόδους τόσο ανθρώπινες, όσο και οι σκοποί του.
Σημειώνουμε 5 αρχές που βρίσκουμε χρήσιμες και μπορούν ν΄ αποτελέσουν το πλαίσιο για τις δραστηριότητές μας, ως υπεύθυνοι καταναλωτές:
ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ:
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι αναγκαίο να γίνουμε περισσότερο απαιτητικοί. Το «γιατί» καταναλώνουμε πρέπει να καταστεί το ίδιο σημαντικό με το «τι» και «ποιο» καταναλώνουμε.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ:
Θα πρέπει να κινηθούμε σε προσωπικό επίπεδο κατόπιν με τους γείτονές μας και μετά σε κοινωνικό και εθνικό επίπεδο.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ:
Πρέπει να ενεργούμε υπεύθυνα και με ευαισθησία όσον αφορά τις συνέπειες των δραστηριοτήτων μας για τους άλλους πολίτες, ειδικότερα σε σχέση με τις μειονοτικές ομάδες της κοινότητας. Η αγοραστική δύναμη και το μποϊκοτάρισμα αποτελούν ένα ισχυρό όπλο. Χρησιμοποιώντας την αγοραστική μας δύναμη μπορούμε εναντιωθούμε ρατσιστικά ή κατασταλτικά καθεστώτα ή αντίθετα μπορούμε με επιλεγμένες αγορές ή μη αγορές να συμβάλουμε στην δημιουργία όχι μόνο καλύτερων προϊόντων, αλλά και ενός καλύτερου κόσμου.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ:
Θα πρέπει να υπάρχει αυξημένη ευαισθησία στο θέμα των επιδράσεων των καταναλωτικών αποφάσεων στο φυσικό περιβάλλον, που θα πρέπει να διατηρηθεί και ν΄ αναπτυχθεί αρμονικά. Θα πρέπει να καταπολεμήσουμε την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αν θέλουμε να βελτιωθεί πραγματικά η ποιότητα ζωής σήμερα και στο μέλλον.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ:
Οι καλύτερες και αποτελεσματικότερες ενέργειες γίνονται από ομάδες πολιτών που μαζί μπορούν να διαθέτουν την απαραίτητη ισχύ και επιρροή, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα συμφέροντα των καταναλωτών αντιμετωπίζονται με την απαραίτητη προσοχή.
Οι καταναλωτές απαιτούν
- Το δικαίωμα στην ασφάλεια- στη βεβαιότητα ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούν στη διατροφή, στην ένδυση, στην οδήγηση μέσα και γύρω από το σπίτι, δεν θα τους προκαλέσουν φυσικές βλάβες / αρρώστιες.
- Το δικαίωμα σε σωστές συναλλαγές- στην εντιμότητα και στην ελευθερία από το δόλο στη διαφήμιση, στα μέσα ενημέρωσης, στις ιατρικές συνταγές, στην συσκευασία, στις ενδείξεις, στην τιμολόγηση.
- Το δικαίωμα στην εκλογή – στη δυνατότητα επιλογής από μια ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών σε ανταγωνιστικές τιμές, στην προστασία από μονοπωλιακές πρακτικές και φραγμούς, που προστατεύουν το ΓΟΛΙΑΘ με έξοδα των ΔΑΥΙΔ.
- Το δικαίωμα – πάνω απ΄ όλα – να ακούγονται και να συμμετέχουν στις αποφάσεις σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Καταλήγοντας, προτείνουμε:
Αν οι άνθρωποι εφησυχάζουν… αφυπνίστε τους
Αν φοβούνται να ενεργήσουν… ενθαρρύνετέ τους
Αν αδρανούν… κάντε οι ίδιοι το πρώτο βήμα
Μη ξεχνάτε ότι εμείς οι πολίτες – καταναλωτές είμαστε η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη που δεν πρέπει να άγετε και να φέρετε από την δύναμη του χρήματος και της εξουσίας κατά το δοκούν, αλλά οργανωμένη να παλεύει για τα δικαιώματά της, γνωρίζοντας ότι είναι η μόνη απομένουσα Επανάσταση.
Το Καταναλωτικό Κίνημα είναι εδώ.
Το Καταναλωτικό Κίνημα είμαστε όλοι.
Ενταχθείτε, παλέψτε για τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΑΣ
«Σπάστε τα δεσμά της παραίτησης»
Your Turn!
Αν έχετε να προσθέσετε κάτι ακόμη ή απλά να μοιραστείτε τη δική σας εμπειρία, αφήστε το προσωπικό σας σχόλιο!