H παχυσαρκία αποτελεί μια σύγχρονη μάστιγα τόσο για την παγκόσμια κοινότητα όσο και για την Ελλάδα. Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι 39% του πληθυσμού άνω των 18 ετών είναι υπέρβαροι ενώ 13% είναι παχύσαρκοι. Πρόσφατες έρευνες κατατάσσουν την Ελλάδα στις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη σχετικά με την παχυσαρκία του πληθυσμού. Το 59 % των Ελλήνων υπολογίζεται ότι είναι υπέρβαροι ενώ το 18 % είναι παχύσαρκοι. Στα παιδιά, το σύνολο των υπέρβαρων και παχύσαρκων στην Ελλάδα υπολογίζεται στο 33,6% γεγονός που σημαίνει ότι περισσότερα από 3 στα 10 παιδιά στη χώρα μας, είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Κατά μέσο όρο η παχυσαρκία μειώνει το προσδόκιμο χρόνο ζωής των ανθρώπων κατά έξι με επτά χρόνια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται ότι η παχυσαρκία προκαλεί σχεδόν 300 χιλιάδες θανάτους ετησίως, ενώ στην Ευρώπη 1 εκατομμύριο των ετήσιων θανάτων αποδίδεται στο υπερβολικό βάρος
Ως Παχυσαρκία περιγράφουμε την κλινική κατάσταση που προκαλείται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Χρήσιμο δείκτη προσδιορισμού της αποτελεί ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ ή Body Mass Index) ενώ για την περαιτέρω αξιολόγηση της , λαμβάνουμε υπόψιν μας το ποσοστό του σωματικού λίπους, της κατανομής λίπους, την μέτρηση της περιφέρειας της μέσης, της αναλογίας μέσης-γοφών αλλά και των συνολικών καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου ενός ατόμου.
Ο ΔΜΣ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος ενός ατόμου με το τετράγωνο του ύψους του και ανάλογα με τα αποτελέσματα οι άνθρωποι κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες:
| BMI | Ταξινόμηση ΔΜΣ |
|---|---|
| < 18,5 | Ελλιποβαρής |
| 18,5–25 | Κανονικό βάρος | 25-30 | Υπέρβαρος |
| 30-35 | Παχυσαρκία Τύπου I | 35–40 | Παχυσαρκία Τύπου II |
| ≥ 40 | Παχυσαρκία Τύπου IIΙ |
Αίτια
Ο συνδυασμός υπερβολικής πρόσληψης ενέργειας από τις τροφές και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας θεωρείται πως αποτελούν την εξήγηση για τις περισσότερες περιπτώσεις παχυσαρκίας. Η εύκολη πρόσβαση σε τροφές υψηλής ενεργειακής αξίας και ο σύγχρονος τρόπος ζωής που περιέχει λιγότερη φυσική δραστηριότητα και περισσότερες μετακινήσεις με το αυτοκίνητο συντείνουν στην επίταση του φαινομένου.
Άλλα αίτια παχυσαρκίας είναι η γενετική προδιάθεση, κάποιες ιατρικές παθήσεις αλλά και η χρόνια χρήση κάποιων φαρμάκων (ινσουλίνη, ψυχοτρόπα κτλ.)
Επιπτώσεις
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο παρουσίασης πολλών σωματικών και ψυχικών παθήσεων. Οι επιπτώσεις στην υγεία χωρίζονται σε δύο ευρείες κατηγορίες: αυτές που αποδίδονται στην αυξημένη λιπώδη μάζα και σε αυτές που αποδίδονται στον αυξημένο αριθμό λιποκυττάρων.
Κυριότερες επιπλοκές της αυξημένης λιπώδους μάζας αποτελούν η οστεοαρθρίτιδα, η αποφρακτική υπνική άπνοια, η μειωμένη κινητικότητα αλλά και το θλιβερό φαινόμενο του κοινωνικού στιγματισμού, του οποίου εκφάνσεις ζούμε και στις μέρες μας.
Οι επιπλοκές που αποδίδονται στον αυξημένο αριθμό λιποκυττάρων είναι διάφορες μορφές καρκίνων (μαστού, ενδομητρίου, ωοθηκών, στομάχου, παχέος εντέρου, πολλαπλό μυέλωμα και άλλους), οι καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά και η λιπώδης νόσος του ήπατος.
Η πάθηση με την οποία η παχυσαρκία συνδέεται περισσότερο από κάθε άλλη είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2. Το πλεονάζον σωματικό λίπος αποτελεί την κύρια αιτία για το 64% των περιπτώσεων διαβήτη στους άντρες και το 77% των περιπτώσεων στις γυναίκες.
Αντιμετώπιση
Είναι σημαντικό η απώλεια βάρους να γίνεται σταδιακά, με ρυθμό περίπου ½ με 1 κιλό την εβδομάδα και να αποφεύγεται η απότομη απώλεια και οι στερητικές δίαιτες ή οι δίαιτες που στερούν σημαντικά διατροφικά στοιχεία από τον άνθρωπο (Κeto, Atkins κτλ) που κρύβουν πολύ σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και συνήθως έχουν προσωρινά μόνο αποτελέσματα.
Η άσκηση, η ψυχολογική ενίσχυση και η τακτική παρακολούθηση αποτελούν θεμέλια στη θεραπεία της παχυσαρκίας.
Σε μεγαλύτερου βαθμού παχυσαρκία, η συντηρητική αγωγή ενισχύεται με φάρμακα που είτε περιορίζουν την επιθυμία για πρόσληψη τροφής, είτε εμποδίζουν την απορρόφηση του διατροφικού λίπους.
Η επιλογή της χειρουργικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας (γαστρικός δακτύλιος, γαστρικό μανίκι, γαστρικό by-pass) επιλέγεται σε βαριές μορφές παχυσαρκίας, άμεσα απειλητικές για την ίδια τη ζωή των ανθρώπων.
Επίλογος
.
Your Turn!
Αν έχετε να προσθέσετε κάτι ακόμη ή απλά να μοιραστείτε τη δική σας εμπειρία, αφήστε το προσωπικό σας σχόλιο!