Η Βιώσιμη ή Αειφόρος Ανάπτυξη*, δεν αποτελεί κάποια καινούργια έννοια, ως προς τον ορισμό της, μάλιστα, δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία. Ο γνωστότερος ανήκει στην πρώτη πρωθυπουργό της Νορβηγίας Gro Harlem Brundtland, η όποια ως πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, παρέδωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1987, την αναφορά της, με τίτλο «Το Κοινό μας Μέλλον», γνωστή ως “Brundtland report”, στην οποία η βιώσιμη ανάπτυξη ορίζεται ως: η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες.
Στις αρχες του 21ου αιωνα η αναφορα γινόταν στους στόχους της χιλιετίας με άξονα το έτος 2015, σήμερα ο στόχος ειναι το 2030, δηλαδή σε δέκα χρόνια απο σήμερα. Στόχος που με τα σημερινά δεδομένα και παρά την τεράστια αναγκαιότητα υλοποιησής του, μοιάζει ιδιαίτερα φιλόδοξος και πιθανόν ανέφικτος. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η αειφόρος ανάπτυξη μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας, που είναι οι τρεις πυλώνες της.
Τα τελευταια χρόνια, μάλιστα, ο πολιτισμός/culture εμφανίζεται ως 4ος πυλώνας που μπορεί να προσφέρει εργαλεία για την υλοποίηση των άλλων τριών. Συχνά δε, γίνεται αναφορά στο δίπτυχο πειβάλλον-πολισμός, ήτοι περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά, κάτι που ως χώρα θα έπρεπε να μας αφορά, καθώς διαθέτουμε και μοναδικό περιβαλλοντικό πλούτο αλλά και τεράστια πολιτιστική κληρονομιά.
Επιπλέον, η ολιστική προσέγγιση της Βιώσιμης Ανάπτυξης, αποτελεί μια εξαιρετική εργαλειοθήκη για το επιχειρείν και την οικονομία, τόσο του σήμερα όσο και του αύριο.
Με γνώμονα τη δημιουργία ενός αναπτυξιακού μοντέλου που θα αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ευημερία και την κοινωνική συνοχή, δημιουργήθηκε τον Ιούλιο του 2000 το Οικουμενικό Σύμφωνο (UN Global Compaq) που αποτελεί έναν οδικό χάρτη, για τις επιχειρήσεις σύμφωνα με το οποίο καλούνται να ευθυγραμμίζουν τις λειτουργίες και στρατηγικές τους με 10 παγκόσμια αποδεκτές Αρχές στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των συνθηκών εργασίας, του περιβάλλοντος και της καταπολέμησης της διαφθοράς.
Αποτελεί τη μεγαλύτερη, παγκόσμια πρωτοβουλία εταιρικής υπευθυνότητας – με χιλιάδες συμμετέχοντες από περισσότερες από 150 χώρες – το Οικουμενικό Σύμφωνο έχει ως πρωταρχικό στόχο την οικοδόμηση και προώθηση της κοινωνικής νομιμότητας των επιχειρήσεων και των αγορών. Μία επιχείρηση, λοιπόν που υπογράφει το Οικουμενικό Σύμφωνο: Αποδέχεται εταιρικές πρακτικές στηριζόμενες σε παγκόσμιες αρχές. Συμβάλλει σε μία σταθερότερη, δικαιότερη και περιεκτικότερη παγκόσμια αγορά. Βοηθά στην οικοδόμηση ευημερούντων και ακμαζουσών κοινωνιών. Οι δέκα αρχές βασίζονται σε τέσσερις πυλώνες α) τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) β) Συνθήκες Εργασίας (Διακήρυξη Αρχών & Δικαιωμάτων στην Εργασία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας) γ) Περιβάλλον (Αρχές Οικουμενικού Συμφώνου από την Διακήρυξη του Ρίο, για το περιβάλλον) και δ) Καταπολέμηση της Διαφθοράς ( Συνθήκη Ηνωμένων Εθνών).
Παράλληλα, η Ατζέντα 2030, είναι ή θα έπρεπε να αποτελεί δέσμευση για τους ανθρώπους, τον πλανήτη και την ευημερία.
Οι 17 στόχοι, επιδιώκουν να ενισχύσουν την παγκόσμια ειρήνη μέσα σε μεγαλύτερη ελευθερία. Ο ΟΗΕ και όλα τα μέλη του αναγνωρίζουν ότι η εξάλειψη της φτώχειας σε όλες τις μορφές και τις διαστάσεις της, συμπεριλαμβανομένων της ακραίας φτώχειας, είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια πρόκληση και απαραίτητη προϋπόθεση για την αειφόρο ανάπτυξη (σημερα για καθε δισεκατομμυριούχο, εχουμε 2.4 εκ φτωχους. Το 18ο αιωνα, αλλα και μετέπειτα, η αναλογία ηταν, 1 προς 600-700).
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη θα πρέπει να γίνει σαφές ότι διατρέχει κάθετα και οριζόντια τις επιχειρήσεις. Τα παράδειγματα είναι πολλά, θέματα ισότητας των φύλων, αμοιβών, θέματα προστασίας του περιβάλλοντος (ανακύκλωση, αποτύπωμα άνθρακα, διαχείριση αποβλήτων), καινοτομίας, θέματα γεωπολιτικής ασφάλειας (στόχος 16 Ειρήνη) που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για το διεθνές εμπόριο, καινοτομία κλπ.
Αντίστοιχα, στο χρηματοικονομικό τομέα η αρχή έγινε με το triple bottom line ( people, planet, profit, άνθρωπος, πλανήτης, κερδοφορία) για να συνεχιστεί με τα ESG Criteria (Environment, Society, Governance, Περιβάλλον, Κοινωνία). Κάθε κριτήριο έχει με τη σειρά του μια σειρά αξόνων που συνδέονται με τους Παγκόσμιους Στόχους.
Σ τις αρχες του 21ου αιωνα η αναφορα γινόταν στους στόχους της χιλιετίας με άξονα το ετος 2015, σήμερα ο στόχος ειναι το 2030, δηλαδή σε δέκα χρόνια απο σήμερα. Στόχος που με τα σημερινά δεδομένα και παρά την τεράστια αναγκαιότητα υλοποιησής του, μοιάζει ιδιαίτερα φιλόδοξος και πιθανόν ανέφικτος. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η αειφόρος ανάπτυξη μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας, που είναι οι τρεις πυλώνες της.
Τα τελευταια χρόνια, μάλιστα, ο πολιτισμός/culture εμφανίζεται ως 4ος πυλώνας που μπορεί να προσφέρει εργαλεία για την υλοποίηση των άλλων τριών. Συχνά δε, γίνεται αναφορά στο δίπτυχο πειβάλλον-πολισμός, ήτοι περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά, κάτι που ως χώρα θα έπρεπε να μας αφορά, καθώς διαθέτουμε και μοναδικό περιβαλλοντικό πλούτο αλλά και τεράστια πολιτιστική κληρονομιά.
Επιπλέον, η ολιστική προσέγγιση της Βιώσιμης Ανάπτυξης, αποτελεί μια εξαιρετική εργαλειοθήκη για το επιχειρείν και την οικονομία, τόσο του σήμερα όσο και του αύριο.
Με γνώμονα τη δημιουργία ενός αναπτυξιακού μοντέλου που θα αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ευημερία και την κονωνική συνοχή, δημιουργήθηκε τον Ιούλιο του 2000 το Οικουμενικό Σύμφωνο (UN Global Compaq) που αποτελεί έναν οδικό χάρτη, για τις επιχειρήσεις σύμφωνα με το οποίο καλούνται να ευθυγραμμίζουν τις λειτουργίες και στρατηγικές τους με 10 παγκόσμια αποδεκτές Αρχές στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των συνθηκών εργασίας, του περιβάλλοντος και της καταπολέμησης της διαφθοράς.
Αποτελεί τη μεγαλύτερη, παγκόσμια πρωτοβουλία εταιρικής υπευθυνότητας –με χιλιάδες συμμετέχοντες από περισσότερες από 150 χώρες – το Οικουμενικό Σύμφωνο έχει ως πρωταρχικό στόχο την οικοδόμηση και προώθηση της κοινωνικής νομιμότητας των επιχειρήσεων και των αγορών. Μία επιχείρηση, λοιπόν που υπογράφει το Οικουμενικό Σύμφωνο: Αποδέχεται εταιρικές πρακτικές στηριζόμενες σε παγκόσμιες αρχές. Συμβάλλει σε μία σταθερότερη, δικαιότερη και περιεκτικότερη παγκόσμια αγορά. Βοηθά στην οικοδόμηση ευημερούντων και ακμαζουσών κοινωνιών. Οι δέκα αρχές βασίζονται σε τέσσερις πυλώνες α) τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) β) Συνθήκες Εργασίας (Διακήρυξη Αρχών & Δικαιωμάτων στην Εργασία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας) γ) Περιβάλλον ((Αρχές Οικουμενικού Συμφώνου από την Διακήρυξη του Ρίο, για το περιβάλλον) και δ) Καταπολέμηση της Διαφθοράς (Συνθήκη Ηνωμένων Εθνών).
Παράλληλα, η Ατζέντα 2030, είναι ή θα έπρεπε να αποτελεί δέσμευση για τους ανθρώπους, τον πλανήτη και την ευημερία.
Οι 17 στόχοι, επιδιώκουν να ενισχύσουν την παγκόσμια ειρήνη μέσα σε μεγαλύτερη ελευθερία. Ο ΟΗΕ και όλα τα μέλη του αναγνωρίζουν ότι η εξάλειψη της φτώχειας σε όλες τις μορφές και τις διαστάσεις της, συμπεριλαμβανομένων της ακραίας φτώχειας, είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια πρόκληση και απαραίτητη προϋπόθεση για την αειφόρο ανάπτυξη (σημερα για καθε δισεκατομμυριούχο, εχουμε 2.4 εκ φτωχούς. Το 18ο αιωνα, αλλα και μετέπειτα, η αναλογία ηταν, 1 προς 600-700).
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη θα πρέπει να γίνει σαφές ότι διατρέχει κάθετα και οριζόντια τις επιχειρήσεις. Τα παράδειγματα είναι πολλά, θέματα ισότητας των φύλων, αμοιβών, θέματα προστασίας του περιβάλλοντος (ανακύκλωση, αποτύπωμα άνθρακα, διαχείριση αποβλήτων), καινοτομίας, θέματα γεωπολιτικής ασφάλειας (στόχος 16 Ειρήνη) που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για το διεθνές εμπόριο, καινοτομία κλπ.
Αντίστοιχα, στο χρηματοικονομικό τομέα η αρχή έγινε με το triple bottom line ( people, planet, profit, άνθρωπος, πλανήτης, κερδοφορία) για να συνεχιστεί με τα ESG Criteria (Environment, Society, Governance, Περιβάλλον, Κοινωνία). Κάθε κριτήριο έχει με τη σειρά του μια σειρά αξόνων που συνδέονται με τους Παγκόσμιους Στόχους.
To ζήτημα των ESG κριτηρίων θα μπορούσε από μόνο του να αποτελέσει άρθρο, όχι μόνο για την τεράστια επιτυχία τους, αλλά ταυτόχρονα, για την ουσία αυτή καθαυτή, δηλαδή, κατά πόσο αποτελούν ένα σημαντικό βήμα των χρηματοοικονομικών προς τον πυρήνα της Αειφορίας ή είναι ένα ακόμα μάρκετινγκ τρικ για τη δημιουργία κερδοφορίας που βλέπει τα ESG ως καινούργια KPI’s, εις βάρος της πραγματικής σημασίας τους.
Ωστόσο, η Βιωσιμότητα, έχει μπει για τα καλά στο επιχειρείν, τις βιομηχανίες και τα χρηματοοικονομικά και καθίσταται όλο και πιο σημαντική, μια και αποτελεί επιχειρησιακή προσέγγιση για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο λειτουργίας ενός συγκεκριμένου οργανισμού στο οικολογικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον. Η αειφορία βασίζεται στην υπόθεση ότι η ανάπτυξη τέτοιων στρατηγικών ενθαρρύνει τη μακροζωία της εταιρείας. Καθώς οι προσδοκίες για την εταιρική ευθύνη αυξάνονται και καθώς η διαφάνεια γίνεται πιο διαδεδομένη, οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη δράσης για την αειφορία.
Σύμφωνα ωστόσο, με μελέτη της BCG/MIT ενώ το 90% των στελεχών διεθνώς θεωρεί ότι η βιωσιμότητα είναι σημαντική, μόνο το 60% των εταιρειών ενσωματώνει τη στρατηγική βιωσιμότητας και μόνο το 25% ενσωματώνει τη βιωσιμότητα επιχειρηματικό τους μοντέλο. Περισσότερες εταιρείες βλέπουν τη βιωσιμότητα ως τομέα ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, αλλά εξακολουθεί να είναι μια μειοψηφία – μόνο το 24%.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, είναι ότι ακόμα η παγκόσμια οικονομία, αποτελεί οικονομία βασισμένη στον άνθρακα, και η μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας εξακολουθεί να γίνεται με αργούς ρυθμούς, την ίδια στιγμή, που τα κοινωνικά ζητήματα και οι ανθρωπιστικές κρίσεις δυναμιτίζουν το τοπίο.
Για την Ελλάδα, όμως και την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας, η Ατζέντα 2030 μπορεί να αποτελέσει την πρόκληση – πρόσκληση εξόδου από την κρίση, αξιοποιώντας τον τεράστιο πλούτο του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, μέσα απο συνέργειες που θα την οδηγήσουν στα επόμενα βήματα.
- Της Παυλίνας Πρωταίου Founder & CEO BeyondCSR, Σύμβουλος Έκδοσης ExportNews πρώην Αντιπρόεδρου του ν. ΙΝΚΑ
Your Turn!
Αν έχετε να προσθέσετε κάτι ακόμη ή απλά να μοιραστείτε τη δική σας εμπειρία, αφήστε το προσωπικό σας σχόλιο!